ರೊಟ್ಟಿ

  'ರಾಗಿ ರೊಟ್ಟಿ ಹುಚ್ಚೆಳ್ಳು ಚಟ್ನಿ' ಎಂದಾಗ ಬಾಯಲ್ಲಿ ನೀರೂರುವುದು ಸಹಜ. ಇದಲ್ಲದೆ ಅಕ್ಕಿ ರೊಟ್ಟಿ, ಜೋಳದ ರೊಟ್ಟಿಯೂ ಕೂಡ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ರೊಟ್ಟಿ ಬಡವರ ಮನೆಯ ತಿಂಡಿಯೂ ಹವ್ದು , ಉಳ್ಳವರ ತಿಂಡಿಯೂ ಹವ್ದು.
ಹಾಗಾದರೆ ರೊಟ್ಟಿಗೆ ಆ ಹೆಸರು ಬರಲು ಕಾರಣವೇನು ಎಂದು ಹುಡುಕಿದಾಗ

[DED 664]
ಉರುಳ್, ಉರಳು, ಉರಟು, ಉರಂಟು, ಉರುಟು, ಉರುಂಟು, ಉರ್ಟು, ಉರ್ಳು, ಉಳ್ಳು, ಉಂಟು uruḷ, uraḷu, uraṭu, uraṇṭu, uruṭu, uruṇṭu, urṭu, urḷu, uḷḷu, uṇṭu to roll, roll down, revolve, be turned over;
ಉಳುತು uḷutu to roll;
ಉರಳಿ, ಉರುಳಿ, ಉರ್ಳಿ, ಉಳ್ಳ, ಉಳ್ಳೆ, ಒಳ್ಳಿ uraḷi, uruḷi, urḷi, uḷḷa, uḷḷe, oḷḷi a ball, bulb, round vessel of earth or metal;
ಉರುಳು, ಉರುಟು, ಉರುಂಟು,ಉರ್ಳು, ಉರಲ್, ಉರ್ಲು uruḷu, uruṭu, uruṇṭu, urḷu, ural, urlu rolling, roundness;
ಉರಣೆ uraṇe roller for moving logs;
ಉರುಳಿಕೆ uruḷike rolling, revolving;
ಉರುಳಿಚು, ಉರುಳಿಸು, ಉರುಳ್ಚು uruḷicu, uruḷisu, uruḷcu to cause to roll, etc.;
ಉಟ್ಟು uṭṭu round stone used as an anchor, an anchor;
ಉಣ್ಡೆ uṇḍe a round mass or ball (e.g. of raw sugar, tamarind, clay, cowdung);

ಈ ಮೇಲಿನ ಪದಗಳನ್ನು ನೋಡಿದರೆ  ಉರುಟು ಎಂಬ ಪದಕ್ಕೆ  ಉರುಳುವುದು(rolling) ಇಲ್ಲವೆ ದುಂಡುತನ(roundness) ಎಂಬ ಹುರುಳಿದೆ ಎಂಬುದು ತಿಳಿಯುವುದು.

ಈಗ ರೊಟ್ಟಿಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ರೊಟ್ಟಿ ಯಾವ ಪರಿಜ(ಆಕಾರ)ಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನೋಡೋಣ:-
ಹಿಟ್ಟನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಮಣೆಯ ಮೇಲೆ ಹಾಕಿ ಲಟ್ಟಣಿಗೆಯನ್ನು ಹಿಟ್ಟಿನ ಮೇಲೆ ಅಮುಕಿ ಉರುಳಿಸಬೇಕು(means rolling). ಹೀಗೆ ಮತ್ತೆ ಲಟ್ಟಣಿಗೆಯನ್ನು ಉರುಳಿಸುವುದರಿಂದ ಹಿಟ್ಟು ತೆಳುವಾಗಿ ರೊಟ್ಟಿಯ ಪರಿಜಿಗೆ ಅಂದರೆ ದುಂಡಗೆ ಆಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಹೀಗೆ ಉರುಳಿಸಿ ಉರುಳಿಸಿ ಮಾಡಿದುದನ್ನು  'ಉರುಟಿ'(one which is rolled) ಎನ್ನಲು ಆಗುತ್ತದೆ.
    ಉರುಟು +ಇ  = ಉರುಟಿ

ಉರುಟಿ ಅಂದರೆ ಉರುಟಿಸಿ ಉರುಟಿಸಿ ಮಾಡಿದ್ದು.
ಉರುಟಿ ಅಂದರೆ ಉರುಟಾಗಿ ಇರುವುದು ಅಂದರೆ ದುಂಡಗೆ(round) ಇರುವುದು.

ಈಗ ಉಲಿಕದಲಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ನೋಡೋಣ. ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ(ಇಲ್ಲವೆ ದ್ರಾವಿಡ ನುಡಿಗಳಲ್ಲಿ )ಉಲಿಕದಲಿಕೆಯಾದಾಗ
   "ಪದದ ಮೊದಲಲ್ಲಿರುವ ತೆರೆಯುಲಿಯು ಬಿದ್ದು ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಮತ್ತು  ಅದೇ ಗುಂಪಿನ ಉದ್ದ ತೆರೆಯುಲಿ ಪದದ ಎರಡನೇ ಬರಿಗೆಗೆ ಅಂದರೆ ಮುಚ್ಚುಲಿಗೆ ಬಂದು ಸೇರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ"

ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ 'ಯ' ಮತ್ತು 'ವ' ಗುಂಪು ಎಂದು ತೆರೆಯುಲಿಗಳನ್ನು ಗುಂಪಿಸಬಹುದೆಂದು ಈ ಮಿಂಬರಹದಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಿಕೊಡಲಾಗಿದೆ. ಅದರ ಪ್ರಕಾರ :-
ಯ - ಇ, ಈ, ಎ, ಏ,
ವ - ಅ,ಆ, ಉ, ಊ, ಒ, ಓ

'ಉರುಟಿ' ಎಂಬುದನ್ನು ಉಲಿಕಂತೆಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬರೆದರೆ ಹೀಗಿರುತ್ತದೆ: 
    ಉ+ರ್+ಉ+ಟ್+ಇ

ಉಲಿಕದಲಿಕೆ ಆದ ಮೇಲೆ ಅಂದರೆ 'ಉ' ಕಾರ ಬಿದ್ದು ಹೋಗಿ ಅದರ 'ಉಲಿಕದಲಿಕೆಯ ಜೋಡಿ'ಯಾದ 'ಓ'ಕಾರ ಬಂದು ಸೇರುವುದು ಮುಂದಿನ ಮುಚ್ಚುಲಿಯ ಜೊತೆ
.
   _ + ರ್+ಓ+ಟ+ಇ

ಇದನ್ನು ಕೂಡಿಸಿ ಬರೆದಾಗ

         ರೋಟಿ  ಎಂದಾಗುತ್ತದೆ.

ಇನ್ನು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಉಲಿಗಳ ಪದಗಳಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ 'ಮುತೆಮುತೆ' ( ಮು=ಮುಚ್ಚುಲಿ, ತೆ=ತೆರೆಯುಲಿ) ಮಾದರಿಯ ಪದಗಳಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಪಾಗುವಾಗ ಕೆಲವು ಒಲವುಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದು

     ಮುತೆಮುತೆ <=> ಮುತೆಮುಮುತೆ         ತಾಟು      <=> ತಟ್ಟೆ
         ಕೇಡು      <=> ಕೆಟ್ಟು
         ನೀಳ       <=> ನಿಟ್ಟು
         ಆಡೆ        <=> ಅಟ್ಟೆ (leech)
         ಪಾಡಿ      <=> ಪಟ್ಟಿ  (village, hamlet)
         ಪಾಚಿ      <=> ಪಚ್ಚೆ

ಎಡದಲ್ಲಿ ಕೊಟ್ಟಿರುವ ಪದಗಳಲ್ಲಿ ತಾ, ಕೇ, ನೀ, ಆ, ಪಾ ಎಂಬಲ್ಲಿರುವ ಉದ್ದ ತೆರೆಯುಲಿಯು ಮರ್ಪಾಟಾದ ಮೇಲೆ ಗಿಡ್ಡವಾಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ಗಿಡ್ದವಾಗುವುದರಿಂದ ಆಮೇಲೆ ಬರುವ ಮುಚ್ಚುಲಿ ಇಮ್ಮಡಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಮೇಲಿನ ಪದಗಳಲ್ಲಿ ಟ್ಟೆ, ಟ್ಟು, ಚ್ಚೆ ಎಂಬ ಎಂಬ ಉಲಿಕಂತೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದು.
     
ಹಾಗೆಯೇ,
    ರೋಟಿ <=> ರೊಟ್ಟಿ   ಅಂತ ಆಗಿದೆ