ತೊಟ್ಟಿಲು

ಇದು ತುಂಬ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದೆ. 'ಪಕ್ಕದ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕೂಸು ಹುಟ್ಟಿದರೆ ನಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತೊಟ್ಟಿಲು ತೂಗಬೇಕಾ' ಎಂಬ ನಾಣ್ಣುಡಿಯಲ್ಲೂ ತೊಟ್ಟಿಲು ಬಳಕೆಯಾಗಿದೆ. ತೊಟ್ಟಿಲನ್ನು ಹೀಗೆ ಬಿಡಿಸಬಹುದು
ತೊಟ್/ತೊಟ್ಟು+ಇಲು = ತೊಟ್ಟಿಲು => ತೊಟ್ಲು
( ಎರಡನೇ ಉಲಿಕಂತೆಯಲ್ಲಿ ತೆರೆಯುಲಿಯ ಬೀಳುವಿಕೆ ಕನ್ನಡದ ಉಲಿಯೊಲವು ಅಂದರೆ 'ತೊಟ್ಟಿಲು' ಎಂಬಲ್ಲಿ 'ಟ್ಟ್+ಇ' ಎಂಬ ಉಲಿಕಂತೆಯಲ್ಲಿ ತೆರೆಯುಲಿಯಾದ 'ಇ' ಬಿದ್ದುಹೋಗಿ 'ತೊಟ್ಲು' ಎಂದಾಗಿದೆ.)

ತೊಟ್ಟು ಎನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ಈ ಹುರುಳುಗಳಿವೆ:- Ka. toṭṭu, toḍambe foot-stalk of a fruit, flower or leaf. ಅಂದರೆ ಹೂವಿನ ಎಸಳುಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲವೆ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ/ಪೊರೆಯುವುದಕ್ಕೆ ಹಣ್ಣಿನ/ಹೂವಿನ 'ತೊಟ್ಟು' ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ತೊಟ್ಟಿನ ಮೇಲ್ಬಾಗ ತೆರೆದುಕೊಂಡು ಕೆಳಕ್ಕೆ ಹೋದಂತೆ ಕಿರಿದಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಅದು ಹೂವು/ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಬಿಗಿಯಾಗಿ ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಲು ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ. ಕೊರಗ ನುಡಿಯಲ್ಲಿ 'ತೊಟ್ಟು' ಎನ್ನುವುದಕ್ಕೆ 'ಮಗುವನ್ನು ತತ್ತಿಕೊ' ಎಂದೇ ಹುರುಳಿದೆ. Kor. (O.) toṭṭu to carry a child

'ತತ್ತು' ಮತ್ತು 'ತೊಟ್ಟು' ಬೇರಿನ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ  ಏನಾದರೂ ನಂಟಿದಿಯೊ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ.. ಆದರೆ ಹುರುಳಿನ ಮಟ್ಟಿಗೆ ನಂಟಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು.  ತತ್ತು ಕ್ರಿಯಾಪದ (ದೇ) ಅಪ್ಪು, ಆಲಂಗಿಸು
ಬಳಕೆ: ನನ್ ಕಯ್ಯಲ್ಲಿ ಆಗಲ್ಲ.. ನೀನೇ ಈ ಕೂಸನು ತತ್ತಿಕೊ.

.

ತಿರುಳು: ತೊಟ್ಟಿಲನಲ್ಲಿರುವ 'ತೊಟ್ಟು' ಎಂಬುದು ಹಿಡಿ/catch/hold/carry ಎಂಬ ಹುರುಳುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.ಇನ್ನು 'ಇಲು' ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ತಾವು/ಜಾಗ ಎಂಬ ಹುರುಳಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ತೊಟ್ಟಿಲು ಎಂಬುದು ಮಗುವನ್ನು 'ಹಿಡಿದಿಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುವ ಜಾಗ' ಇಲ್ಲವೆ 'ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ವಸ್ತು' ಎಂಬ ಹುರುಳಿನಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಗೆ ಬಂದಿದೆ.